آنچه که یک نویسنده کتاب، مقالات و یا برای حروفچینی پایان نامه های تحصیلی در محیط نرم افزاری WORD باید دانست:

اندازه کتاب وزیری برای حروفچینی و بر روی کاعذ را در ایران نشان می دهد.

اندازه کتاب رقعی برای جلد را درایران نشان می دهد.

 توجه: تنظیم واحد اندازه‌گیری در نرم افزار Word به سانتی‌متر برای تایپ کتاب و مقالات 

  برای مدیریت تایپ کتاب و پایان نامه ها، بهتر است واحد اندازه‌گیری را بر اساس Centimeters تنظیم کنید. برای این کار از سربرگ File روی Options کلیک کنید تا پنجره‌ Word options باز شود.

1. روی Advanced کلیک کنید. شکل زیر:
2. به قسمت Display بروید. در قسمت Show measurements in units of، Centimeters را از لیست کشویی انتخاب کنید.
3. سپس روی Ok کلیک کنید. 

– برای تنظیم جهت صفحه در نرم افزار ورد با ابزار Orientation

از قسمت سرصفحه Layout با کمک ابزار Orientation می‌توانید جهت کاغذ را تغییر دهید. با انتخاب Portrait جهت کاغذ عمودی(Vertical) و با Landscape جهت کاغذ افقی(Horizontal) می‌شود. به شکل زیر توجه کنید:

اندازه سایز کتاب ها در ایران را به نمایش در آورده است.

قطع کتابها و اندازه های مختلف آن در سراسر دنیا بر اساس ابعاد کاغذهای موجود ^cm(ابعاد70 × 100 و 60 × 90)ایجاد شده و این مهم به دلیل کاهش دور ریز (پرت) کاغذ و استفاده بهینه از حداکثر فضای موجود کاغذ ورقی منظور می گردد.

اندازه کتاب را درست تعیین کنید.

معمولاً اندازه حاشیه مورد نیاز برای یک متن را بر پایه قطع کتاب تعریف می‌کنند. که اندازه‌های متداول آن به شرح زیر است:

تذکر: طول و عرض قطع خشتی با هم برابر است.

قطع کتاب در فرایند چاپ:  قطع کتاب یکی از ویژگی‌هایی مهمی بوده که، عبارت است از،  اندازه کتاب، یعنی طول و عرض آن، برحسب سانتیمتر ارایه می‌گردد. که شامل:

۱- قطع جیبی. این قطع معمولاً در اندازه ۱۱×۱۵ سانتیمتر می‌باشد.

۲- قطع بیاضی بزرگ. این قطع در اندازه ۳۴×۲۴ سانتیمتر می‌باشد.

۳- قطع پالتویی. این قطع با اندازه ۱۲×۲۱ سانتیمتر چاپ می‌شود.

۴- قطع رحلی کوچک. اندازه این قطع در حدود ۲۲×۲۹ سانتیمتر می‌باشد.

۵- قطع رقعی. این قطع در ابعاد ۱۴×۲۱ سانتیمتر چاپ می‌شود.

۶- قطع رحلی بزرگ. این قطع کتاب در حدود ۲۴×۳۴ سانتیمتر به چاپ می‌رسد.

۷- قطع خشتی. این قطع که به قطع مربعی نیز معروف است، در ابعاد ۲۱×۲۱ سانتیمتر می‌باشد.

۸- قطع سلطانی. این قطع در ابعاد ۳۴×۴۹ سانتیمتر می‌باشد.

۹- قطع بیاضی. در این قطع که عرض کتاب بیشتر است معمولاً در ابعاد ۲۹×۲۲ به چاپ می‌رسد.

۱۰- قطع وزیری. این قطع که معمولاً کتب علمی و دانشگاهی و حتی رمان نیز در بسیاری موارد چاپ می‌شود معمولاً در ابعاد ۱۷×۲۴ منتشر می‌شود.

توجه: تظیم حاشیه  متن به صورت دستی در نرم افزار ورد WORD

در سربرگ Layout  قسمت Margin  بر روی Custom margins کلیک کنید تا پنجرۀ Page Setup باز شود.

1. می‌توانید حاشیه را از بالا (Top)، پایین (Bottom)، راست (Right) و چپ (Left) تنظیم کنید.
2. در قسمت Gutter می‌توانید اندازه شیرازه را تنظیم کنید. مثلا اگر می‌خواهید جزوه خود را پشت و رو پرینت بگیرید پس باید اندازه شیرازه را تعیین کنید. توجه داشته باشید اندازه شیرازه به حاشیه اضافه می‌شود. یعنی اگر حاشیه را ۱ سانتی‌متر در نظر بگیرید و اندازه شیرازه را هم ۱ سانتی‌متر در نظر بگیرید، حاشیه ۲ خواهد شد. حاشیه به همان سمتی اضافه می‌شود که شما شیرازه رادر آن جهت تنظیم کرده‌اید.
3. از قسمت Gutter position جهت قرار گرفتن شیرازه را انتخاب کنید. پس اگر می‌خواهید جزوه خود را پرینت گرفته و آن را سیمی کنید،باید اندازه و جهت شیرازه را تنظیم کنید.
   نکته: معمولا در کتاب‌های فارسی، شیرازۀ صفحات فرد در سمت راست و شیرازۀ صفحات زوج در سمت چپ قرار دارد.
4. در قسمت Pages در لیست کشویی Multiple pages گزینه‌های زیر قرار دارند:
   • Normal: حالت عادی
   • Mirror margins: آینه‌ای
   • Pages per sheet: دو صفحه در یک برگ
   • Book fold: دو صفحه در کنار هم مانند کتاب
   • Revers book fold
5. در قسمت Preview هر تنظیمی که انجام دهید قابل مشاهده است.
6. از لیست کشویی Apply to می‌توانید انتخاب کنید تنظیمات انجام شده به کل سند اعمال شود برای این کار Whole document را انتخاب کنید و با انتخاب Point forward This تنظیمات از قسمتی که ماوس قرار دارد به بعد اعمال می‌شود.
7. با کلیک روی دکمه Set as Default پیغامی نشان داده می‌شود که از شما می پرسد: آیا تنظیمات انجام شده به صورت پیش‌فرض ذخیره گردد؟ یعنی از این به بعد هر سندی که باز کردید با همین خصوصیات باشد یا خیر.

8. بعد از انجام تنظیمات مورد نظر روی Ok کلیک کنید. منابع بکار گرفته شده: پویان

فرم دیگر اندازه کتاب که برای چاپ قبل از برش و بعد از برش در ایران رواج دارد، به شرح زیر است:

قطع کتاب در واقع اندازه (طول و عرض) کتاب است. قطع‌های رایج کتاب در ایران:

قطع رحلی حداقل دورریز کاغذ:

سایز استاندارد قطع رحلی 29.7 × 21 سانتی‌متر است که بعد از برش تقریبا سایز 29.3 × 20.5 بدست می آید و به سایز استاندارد   A₄ نزدیک می‌شود. مهم‌ترین مزیت این قطع حداقل دور ریزی کاغذ نسبت به بقیه قطع هاست. عموما قطع رحلی برای مجله، قرآن و نشریه‌های ادبی استفاده می‌شود.

قطع وزیری رایج ترین قطع کتاب در ایران

رایج ترین قطع کتاب در ایران قطع وزیری است که ابعاد آن قبل از برش 25×17.5 سانتی‌متراست که بعد از برش 16.5×23.5 است. این قطع بیشتر مناسبت کتاب های درسی می‌باشد.

قطع رقعی برای کتاب رمان و شعر

قطع رقعی تقریبا نصف سایز A4 (29.7× 21) است، که بعد از برش سایز تقریبی  21.2×14.1 بدست می‌آید و معمولا کتابهای شعر، رمان و داستان و تجارب شخصی را در این اندازه می بندند.

قطع خشتی

قطع خشتی در دو سایز 19×19 (خشتی کوچک) و 21×21 (خشتی بزرگ) که به صورت مربعی شکل است ارائه می‌شود. این قطع معمولا برای کتابهای هنری، کودکان و طراحی کاتالوگ استفاده می‌شود.

قطع جیبی

سایز تقریبی قطع جیبی 7×5 است که به دلیل کوچک بودن سایز صفحه‌بندی کتاب با قلم ریزتر و فاصله خطوط کمتر انجام می‌شود.

قطع جیبی بیشتر مناسب تقویم، سررسید‌های جیبی و کتاب‌های ادعیه است.

عطف کتاب:

برای بدست آوردن عطف کتاب لازم است برای هر 10 برگ 1 میل عطف در نظر بگیریم.

در عطف معمولاً از بالا به پایین نام کتاب، نویسندگان کتاب و آرم انتشارات را درج می‌کنند. ولی در کتاب‌هایی که عطف آن‌ها نیم سانتی‌متر یا کمتر است از درج این اطلاعات صرف نظر می‌شود.

تذکر مهم: حداقل تعداد صفحات کتاب برای کتاب های بزرگسالان 46 یا 60 صفحه و برای کتاب کودکان 12 صفحه می‌باشد و درصورتیکه کمتر ازاین تعداد صفحات باشند آن فایل به عنوان کتاب پذیرفته نمی‌شود.

 قابل توجه، برای طراحی جلد کتاب مراحل زیر را طی کنید:

اولین قدم: ابعاد پشت و روی جلد چیست؟

قطع(اندازه) کتاب چیست؟ شکل ظاهری کتاب بسیار اهمیت دارد. به عبارتی؛ کتاب، نشان دهنده اندازه پشت و روی جلد پس از برش نهایی است. برای مثال برای قطع وزیری 17 در 24 سایز نهایی هر سمت جلد 170 در 240 میلیمتر است. اما جلد باید از بالا و پایین و جلوی کتاب برش بخورد. برش از هر طرف را درحدود 5 میلیمتر در نظر گرفته می شوند. از اینرو، ابعاد جلد در طراحی 175 در 250 میلیمتر خواهد بود. در نظر داشته باشید حاشیه امن جلد که نباید بریده شود همان 170 در 240 میلیمتر است. افزودن 5 میلیمتر به 3 سمت برای این است که برش کتاب در رنگ انجام شود و لبه کتاب سفید نماند، چون در زمان برش دقت دستگاه های برش آنقدر زیاد نیست که دقیقا لبه رنگ را ببرد.

دومین قدم: محاسبه عرض عطف

کتاب چند صفحه است و کاغذی که برای چاپ می شود چند گرمی است؟  منظور از تعداد صفحه تعداد صفحه فایل (PDF) است، نه شماره صفحه ها، چون شماره گذاری صفحات برخی کتابها  از اولین صفحه شروع نمی شود. برای مثال؛ در بعضی کتاب های علمی و فرهنگی- دینی شماره گذاری از متن اصلی شروع می شود.

اگر کاغذ 70 گرمی است؛ عرض عطف کتاب به میلیمتر = (تعداد صفحه) ضربدر (9) تقسیم بر (200). و اگر کاغذ 80 گرمی است؛ عرض عطف کتاب به میلیمتر = (تعداد صفحه) ضربدر (10) تقسیم بر (200) . عدد حاصله را با یک رقم اعشار رُند کنید. برای مثال 246 صفحه با کاغذ 70 گرمی عطف 11.07 میلیمتر می شود که 11.1 در نظر می گیریم.

نکته مهم برای چاپ کتاب: برای چاپ افست باید تعداد صفحه مضرب 8 باشد. در همین مثال 246 صفحه مضرب 8 نیست. 246 را بر 8 تقسیم کنید. حاصل 30.75 است. رو به بالا رند کنید، برابر 31 می شود. 31 را ضربدر 8 کنید. 248 می شود. پس محاسبات عطف برای چاپ افست را با عدد 248 باید انجام بدهید.

سومین قدم: آغاز طراحی جلد کتاب است

آغاز طراحی با باز کردن یک فایل جدید در فتوشاپ است. اما ابعاد فایل را چگونه انتخاب کنیم؟ عرض فایل برابر است با دو برابر عرض روی جلد باضافه عرض عطف. البته عرض جلد همان اندازه باضافه برش را باید محاسبه کنید. بنابراین برای کتاب وزیری با عطف 30 میلیمتر، عرض فایل برابر 175 ضربدر 2 باضافه 30، مساوی 380 میلیمتر می شود. ارتفاع فایل هم 250 میلیمتر می شود که سایز جلد باضافه حاشیه برش ها است.

فایل را 300 dpi با رنگ CMYK ایجاد کنید. دقت کنید که رزولوشن نقطه بر اینچ 300 باشد. و پس آن همانند شکل زیر قسمت برش شونده با رنگ نارنجی نشان داده شده اقدام نمایید:

در این قسمت شما با آموزش کامل صفحه‌آرایی کتاب و یا رساله و… با نرم افزار  Word  توسط لینک زیر آشنا می شوید:

https://b2n.ir/628366